- เว็บไซต์ไอลอว์
- ศูนย์ข้อมูลฯ
ดูหมิ่นศาล-ละเมิดอำนาจศาล กฎหมายปกป้องศาลจากการวิจารณ์
ภายใต้บรรยากาศทางการเมืองที่ขัดแย้ง สถาบันศาลก็ยังคงต้องทำหน้าที่ตีความกฎหมาย พิจารณาและตัดสินคดีต่อไป แต่หลายครั้งเมื่อผู้มีอำนาจทางการเมืองออกกฎหมาย และบังคับใช้กฎหมายในทางที่กดขี่ผู้ที่เห็นต่าง สถาบันศาลจึงถูกดึงให้เข้ามาเกี่ยวข้องในฐานะผู้ปรับใช้กฎหมายเหล่านั้น และหลายครั้งที่ฝักฝ่ายการเมืองอ้างอิงความศักดิ์สิทธิ์ของสถาบันศาลเพื่อสร้างความชอบธรรมให้กับตัวเอง
เมื่อสถาบันศาลกลายมาเป็นผู้เล่นตัวหนึ่งในความขัดแย้งทางการเมือง ผู้ที่เสียเปรียบทางการเมืองจึงมักถูกลากให้ยืนตรงข้ามกับสถาบันศาลไปด้วย และเมื่อเกิดความรู้สึกไม่พอใจ เกิดการตั้งคำถามขึ้นในสังคมต่อการทำหน้าที่บางครั้งของสถาบันศาล ความผิดฐาน "ดูหมิ่นศาล" และความผิดฐาน "ละเมิดอำนาจศาล" จึงเข้ามามีบทบาทสำคัญเพื่อปิดกั้นการเคลื่อนไหว การวิพากษ์วิจารณ์ และการว่าร้ายโจมตีการทำงานของศาล จากฝั่งของผู้ที่ถูกกดขี่ทางการเมือง
ตารางสรุปการกระทำที่เข้าข่ายเป็นความผิด | |
ดูหมิ่นศาล (ป.อาญา) | ละเมิดอำนาจศาล (ป.วิ.แพ่ง) |
1. ดูหมิ่นศาลหรือผู้พิพากษาในการ
พิจารณาคดีหรือพิพากษาคดี 2.ขัดขวางการพิจารณาหรือพิพากษาของศาล
|
1. ขัดขืนไม่ปฏิบัติตามข้อกำหนดของศาล
2. ประพฤติตนไม่เรียบร้อยในบริเวณศาล 3. แสดงข้อเท็จจริง/เสนอพยานหลักฐาน
ที่เป็นเท็จต่อศาลในการไต่สวนคำร้องขอยกเว้น ค่าธรรมเนียมศาล 4. หลีกเลี่ยงไม่รับเอกสารของศาล
5.ตรวจสำนวน/คัดสำเนาเอกสารโดยไม่ได้รับอนุญาต
6. ขัดขืนไม่มาศาลตามหมายเรียก
|
ตารางสรุปอัตราโทษ | ||
บทลงโทษ | ดูหมิ่นศาล (ป.อาญา) | ละเมิดอำนาจศาล (ป.วิ.แพ่ง) |
จำคุก | 1-7 ปี | ไม่เกิน 6 เดือน |
ปรับ | 2,000-14,000 บาท | ไม่เกิน 500 บาท |
ทั้งจำทั้งปรับ | / | / |
ไล่ออกจากบริเวณศาล | x | / |
คำพิพากษาของศาลฎีกา การกระทำที่เป็นความผิดฐาน “ดูหมิ่น/ขัดขวางศาล” | |
การกระทำ |
บทลงโทษ
|
ฎีกาที่ 1456/2506 ทนายความ พูดกับผู้อื่นว่า " ไม่นึกเลยว่าสำนวนนี้จะมาตกอยู่แก่คนๆ นี้" โดยคำว่า “แก่คนๆนี้” ในที่นี้ คือ ผู้พิพากษา |
พิพากษาให้ จำคุก 2 เดือน เนื่องจากรับสารภาพ ลดเหลือจำคุก 1 เดือน
|
ฎีกาที่ 1124/2507 ร้องเรียนต่อปลัดกระทรวงยุติธรรมว่า ผู้พิพากษาไปทานข้าวกับโจทก์หลังอ่านคำพิพากษา
|
พิพากษาให้ จำคุก 2 ปี |
คำพิพากษาศาลจังหวัดพระนครศรีอยุธยา คดี 'สหรัถ' โพสต์เฟซบุ๊กทำนองว่า “ศาลรับใช้นายทุน” | พิพากษาให้ รอการกำหนดโทษไว้ 2 ปี |
คำพิพากษาของศาลฎีกา การกระทำที่เป็นความผิดฐาน “ละเมิดอำนาจศาล” | |
การกระทำ | บทลงโทษ |
ฎีกาที่ 5714/2559 นำพวงหรีด ป้ายข้อความวางหน้าศาลแพ่ง และตะโกนว่า อยุติธรรม คดีสุดสงวน | จำคุก 2 เดือน เนื่องจากรับสารภาพ ลดเหลือ 1 เดือน |
ฎีกาที่ 1821/2557 ให้สัมภาษณ์สื่อมวลชนทำนองว่า การตัดสินคดีของศาลถูกครอบงำจากอิทธิพลของทักษิณ อดีตนายกรัฐมนตรี |
พิพากษาให้จำคุก 1 เดือน และปรับ 500 บาท รอลงอาญา 3 ปี
|
ฎีกาที่ 8005/2551 ยื่นคำแถลงคัดค้าน ระบุว่าศาลปฏิบัติหน้าที่ไม่ถูกต้อง ไม่สุจริต เลือกปฏิบัติที่ไม่เป็นธรรม | พิพากษาให้ จำคุก 6 เดือน ปรับ 500 บาท โทษจำคุกรอลงอาญา 2 ปี |
ฎีกาที่ 1447/2551 ไม่ให้ผู้อื่นมาเบิกความต่อศาลตามหมายเรียก | ปรับ 500 บาท |
ฎีกาที่ 5100/2543 พกพาอาวุธปืนซึ่งเป็นอาวุธร้ายแรงดังกล่าวเข้าไปใน บริเวณที่ทำการศาล | พิพากษาให้ จำคุก 2 เดือน |
ฎีกาที่ 5615/2543 นำเมทแอมเฟตามีนเข้าไปที่หน้าห้องควบคุมผู้ต้องขัง | พิพากษาให้ จำคุก 2 เดือน |
ฎีกาที่ 5462/2539 เรียกเงินจากผู้กล่าวหาโดยอ้างว่าจะเอาไปให้พนักงานอัยการและผู้พิพากษา | จำคุก 3 เดือน |