NCPO Entertainment : 4 ปี คสช. ความบันเทิงครบวงจรที่(บังคับ)ให้คนดู

The matter รายงานค่าจ้างทำรายการ “เดินหน้าประเทศไทย” ใช้งบประมาณปีละ 18 ล้านบาท เฉลี่ยตอนละ 50,000 บาท

รายการและเพลงของ คสช. ถูกเผยแพร่ผ่านสื่อทุกช่องพร้อมกันหมด สาเหตุมาจากการออกอากาศเนื้อหาสาระที่มาจาก คสช. ได้ถูกกำหนดไว้ในประกาศ คสช. ฉบับที่ 97/2557  เรื่อง “การให้ความร่วมมือต่อการปฏิบัติงานของคณะรักษาความสงบแห่งชาติและการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารต่อสาธารณะ” ลงวันที่ 18 กรกฎาคม 2557

โดยข้อ 3 ระบุว่า “ผู้ประกอบกิจการและผู้ให้บริการด้านสื่อมวลชนทุกประเภททั้งที่เป็นของราชการ และเอกชน ไม่ว่าจะเป็นสถานีวิทยุกระจายเสียง สถานีโทรทัศน์ภาคพื้นดิน สถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม เคเบิล โทรทัศน์ระบบดิจิตอลและโทรทัศน์อินเตอร์เน็ต หนังสือพิมพ์วารสาร หรือสื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ รวมทั้งผู้บริการด้านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ทุกประเภทอันรวมถึงการสื่อสารทางสังคมสื่อออนไลน์ มีหน้าที่เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารตามที่ได้รับแจ้งจากคณะรักษาความสงบแห่งชาติ”

หากฝ่าฝืนไม่ยอมออกอากาศตามที่ได้รับแจ้งจาก คสช. ในข้อ 5 กำหนดโทษเอาไว้ว่า “ในกรณีที่ปรากฏว่าบุคคลใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามข้อ 2 หรือ ข้อ 3 ให้ระงับการจําหน่าย จ่าย แจก หรือเผยแพร่สื่อสิ่งพิมพ์ รวมทั้งการออกอากาศของรายการดังกล่าวโดยทันที และให้พนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายที่กําหนดความผิดฐานนั้นดําเนินการตามกฎหมาย”

หลังออกประกาศฉบับนี้ มีเสียงคัดค้านจากผู้ประกอบวิชาชีพสื่อจำนวนมาก กระทั่ง คสช. ต้องออกประกาศฉบับที่ 103/2557 มาแก้ไขบทลงโทษ ซึ่งระบุว่า “ในกรณีที่ปรากฏว่าบุคคลใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามข้อ 2 หรือข้อ 3 พนักงานเจ้าหน้าที่อาจส่งเรื่องให้องค์กรวิชาชีพที่ผู้นั้นเป็นสมาชิกดําเนินการสอบสวนทางจริยธรรมแห่งการประกอบวิชาชีพ”

นอกจากกำหนดให้สื่อต้องการออกอากาศรายการตามที่ คสช. ต้องการทุกครั้งแล้ว ประกาศทั้งสองฉบับนี้ยังห้ามสื่อนำเสนอข้อมูลที่อาจก่อให้เกิดความสับสนหรือความขัดแย้ง ข่าวสารที่จะเป็นภัยต่อความมั่นคงของชาติ ห้ามวิจารณ์ คสช. โดยไม่สุจริตด้วยข้อมูลเท็จ ฯลฯ ทำให้สามารถสั่งปิดสถานีโทรทัศน์ที่นำเสนอเนื้อหาที่ตรงข้ามกับ คสช. ได้ กล่าวคือ คสช. ใช้ช่องทางวิทยุและโทรทัศน์ทุกช่องในการเผยแพร่ข้อมูล/เนื้อหาสาระของตัวเอง แต่หากมีสื่ออื่นๆ ที่นำเสนอเนื้อหาสาระในเชิงตั้งคำถามหรือวิพากษ์วิจารณ์การทำงานของ คสช. สื่อนั้นอาจถูกระงับออกอากาศ อย่างเช่น วอยซ์ทีวี พีซทีวี ทีวี24 ซึ่งอาจเป็นการทำให้ประชาชนได้รับข้อมูลเพียงฝ่ายเดียว

จัดชมภาพยนตร์ ตำนานสมเด็จพระนเรศวร ฟรี 160 โรงภาพยนตร์ ทั่วประเทศ

“ตำนานสมเด็จพระนเรศวร ภาคที่ 5 ยุทธหัตถี” ภาพยนตร์โดย หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล โดยมี “พันโทวันชนะ สวัสดี” หรือ “ผู้พันเบิร์ด” เป็นนักแสดงนำสวมบทบาท “สมเด็จพระนเรศวรมหาราช” และ“พันเอกวินธัย สุวารี ร่วมแสดงในบทบาท “สมเด็จพระเอกาทศรถ”

ด้าน พันเอกวินธัย สุวารี โฆษกกองทัพบก เปิดเผยกับไทยรัฐออนไลน์ว่า คสช. ได้มีการจัดให้ฉายภาพยนตร์เรื่อง “ตำนานสมเด็จพระนเรศวร ภาคที่ 5 ยุทธหัตถี” ในวันที่ 15 มิถุนายน 2557 รอบ 11.00 น. โดยมีโรงภาพยนตร์ที่เข้าร่วมกิจกรรมทั้งหมด 160 จุดทั่วประเทศ  โดยมุ่งหวังให้เป็นการคืนความสุขให้กับประชาชน และเป็นการปลูกจิตสำนึกรักชาติ รักสถาบัน

อย่างไรก็ตาม “สหมงคลฟิล์ม” ออกมาเผยถึงการจัดชมภาพยนตร์ฟรีในครั้งนี้ว่า คสช. ไม่ได้ใช้เงินภาษีประชาชนจ่าย แต่เป็นความร่วมมือระหว่างรัฐกับเอกชน เพื่อให้ประชาชนมีความสุขร่วมกันในช่วงเวลานี้

สนับสนุนอาวุธ-กำลังพล ละครหลังข่าวชุด “ภารกิจรัก”

ละครชุด “ภารกิจรัก” ออกอากาศทางโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 7 ควบคุมการผลิตโดยบริษัท พอดีคำ เอนเตอร์เทนเมนต์ ร่วมมือกับกระทรวงกลาโหมในด้านอาวุธยุทโธปกรณ์และกำลังพล ออกอากาศทุกวันศุกร์-เสาร์-อาทิตย์ เริ่มตั้งแต่ 1 กรกฎาคม 2560 เป็นละครแนวแอคชั่น โรแมนติก ดราม่า เนื้อหาเป็นเรื่องราวความรักระหว่างการรบ จาก 4 เหล่าทัพ ทัพบก ทัพเรือ ทัพอากาศ และตำรวจ ซึ่งดัดแปลงมาจากชุดนิยายภารกิจรัก ประกอบไปด้วยนิยาย 4 เรื่องคือ เหนี่ยวหัวใจสุดไกปืน โดย อักษรา,ราชนาวีที่รัก โดย เฟื่องนคร, ยึดฟ้าหาพิกัดรัก โดย ทองหลาง และ มือปราบเจ้าหัวใจ โดย อัคนี

ธงชัย ประสงค์สันติ ผู้บริหารบริษัท พอดีคำ จำกัด ให้สัมภาษณ์ผ่าน Spring News เมื่อวันที่30 มิถุนายน 2560 ว่า “บริษัทได้ทุ่มงบประมาณอย่างเต็มที่ เพื่อให้ผลงานออกมาดีที่สุด ในส่วนการสนับสนุนจากกระทรวงกลาโหมนั้น เป็นการสนับสนุนเช่น การเอื้อเฟื้อสถานที่ให้ข้อมูลที่ถูกต้องเรื่องยศตำแหน่ง เรื่องการปฏิบัติหน้าที่ ซึ่งบางเรื่องก็เป็นความลับของทางราชการ ไม่สามารถที่จะนำมาเปิดเผยในละครได้ทั้งหมด”

กระแสออเจ้า-นักแสดงละครดัง ‘บุพเพสันนิวาส’ เยือนทำเนียบฯ เข้าพบพลเอกประยุทธ์

3 เมษายน 2561 วีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม นำนักแสดงเเละผู้จัดละคร “บุพเพสันนิวาส” เข้าพบพลเอกประยุทธ์ เพื่อประชาสัมพันธ์การจัดงานรณรงค์ส่งเสริมภาพยนตร์และละครที่เกี่ยวกับการเทิดทูนสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และภาพยนตร์ ที่สร้างรายได้ให้กับประเทศ นอกจากนี้พลเอกประยุทธ์ยังขอให้ผู้จัดละครหารือกับวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ถึงการผลิตละครย้อนยุค เพราะวิษณุมีความสามารถทางด้านนี้ เหมือนกับที่ได้เขียนหนังสือเรื่องข้ามสมุทร จึงขอให้ผู้จัดลองไปอ่านดู แม้อาจต้องใช้เวลาอ่านเป็นปีก็ตาม เพราะหนังสือเล่มใหญ่ แต่เป็นหนังสือขายดี

“ต้องสอนสังคมผู้หญิงมีความรักนวลสงวนตัว รักษาประเพณีที่ดีงามของไทย และยังฝากให้ผู้ผลิตได้สร้างละครที่เกี่ยวกับงานของรัฐบาล โดยให้ประสาน รมว.วัฒนธรรม, รมว.การท่องเที่ยวและกีฬา, รมว.ศึกษาธิการ เพื่อพิจารณาร่วมกัน” พลเอกประยุทธ์กล่าว

กระแสจับมือนักร้องดัง-BNK48 เยือนทำเนียบฯ เข้าพบพลเอกประยุทธ์

24 เมษายน 2561 ตัวแทนศิลปิน BNK48 “เฌอปราง” เฌอปราง อารีย์กุล, เจนนิษฐ์ โอ่กระเสริฐ, “จ๋า” ณปภัช วรพฤทธานนท์, “ไข่มุก” วรัทยา ดีสมเลิศ, “มิวสิค” แพรวา สุธรรมพงษ์, “เนย” กานต์ธีรา วัชรทัศนกุล, “เปี่ยม” รินรดา อินทร์ไสง และ “ซัทจัง” สวิชญา ขจรรุ่งศิลป์เดินทางมาเข้าพบ พลเอกประยุทธ์ ที่ทำเนียบรัฐบาล เพื่อประชาสัมพันธ์สถานีวิทยุเพื่อครอบครัว “Happy Family Radio F.M.105 MHz. : วิทยุเพื่อครอบครัว” ของกรมประชาสัมพันธ์ ตามแนวทางที่พลเอกประยุทธ์มอบหมายให้กรมประชาสัมพันธ์ มีสถานีวิทยุสำหรับครอบครัวให้เหมาะกับทุกช่วงวัย เน้นให้เข้าถึงกลุ่มคนรุ่นใหม่

อีกหนึ่งคลิปที่เผยแพร่ในวันเดียวกันมีชื่อว่า Miss อนาคต! ตอบคำถาม แผนปฏิรูปประเทศ 11 ด้านจากสื่อ โดยอธิบายใต้คลิปว่า “แผนปฏิรูปประเทศ 11 ด้าน ประกาศใช้แล้วนะคะ ร่าง พ.ร.บ.แผนและขั้นตอนการดำเนินการปฏิรูปประเทศเป็น 1 ในกฎหมายสำคัญที่ต้องออกตามรัฐธรรมนูญ ควบคู่ไปกับร่าง พ.ร.บ.ยุทธศาสตร์ชาติ เราจะติดตามร่างกฎหมายฉบับนี้ว่าสาระเป็นอย่างไรกับ Miss อนาคต”

น่าสังเกตว่าไม่พบหน่วยงานใดของภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับการจัดทำโฆษณาดังกล่าวโดยตรง แต่ได้ถูกเผยแพร่บนพื้นที่โฆษณาตามสถานีรถไฟฟ้า นอกจากนี้ #Missอนาคต ยังมีช่องทางการติดต่อทางสื่อสังคมออนไลน์เพื่อให้ข้อมูลเกี่ยวกับยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี อย่าง เฟซบุ๊ก อินสตาแกรม และทวิตเตอร์  

ต่อมาเมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2561 มติชนออนไลน์ เผยแพร่ภาพอินสตาแกรมของนักแสดงโฆษณาดังกล่าว คือ ณัฐมน กฤษณตคุปต์ โพสต์ขอบคุณ คสช.  แต่เมื่อไอลอว์ได้เข้าไปในอินสตาแกรมของนักแสดงคนดังกล่าวอีกครั้ง พบว่าได้มีการเปลี่ยนคำบรรยายใต้ภาพ จากคำว่า คสช. เป็น คศช. 

จากการรวบรวมข้อมูลทั้งหมดจะเห็นว่ารูปแบบของสื่อต่างๆ ที่ คสช. เผยแพร่หรือสนับสนุนให้ประชาชนรับชมนั้น ได้ครอบคลุมอุตสาหกรรมบันเทิงทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น เพลง มิวสิควิดีโอเพลง รายการวิทยุและโทรทัศน์ ละคร ภาพยนตร์ โฆษณา 

อย่างไรก็ดี การนำสื่อบันเทิงต่างๆ มาใช้ในทางการเมืองปรากฏให้เห็นในหลายประเทศและหลากหลายรูปแบบ เมื่อครั้งสงครามโลกครั้งที่สอง ผู้นำเผด็จการอย่าง อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ (Adolf Hitler) ก็นำภาพยนตร์มาใช้ในการโฆษณาชวนเชื่อ (propaganda film) ของนาซี ส่วนสหรัฐอเมริกาเองซึ่งเป็นฝั่งตรงข้ามกับฮิตเลอร์ ก็ใช้ภาพยนตร์ต่อต้านนาซีเช่นกัน หรือแม้กระทั่งการใช้ภาพยนตร์ Hollywood เพื่อสร้างภาพลักษณ์ที่ดีในสายตาชาวโลก การผลิตสื่อเพื่อใช้ครอบงำทางความคิดถูกทำให้เนียบเนียนมากยิ่งขึ้น จนบางครั้งมองแทบไม่เห็นว่าเป็นการครอบงำหรือใช้อำนาจได้อย่างไร (soft power)

สิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งในการช่วงชิงพื้นที่ทางความคิดในสนามการเมืองก็คือ “ช่องทาง” (channel) ในการสื่อสารหรือเผยแพร่สื่อนั้นๆ ไปสู่ประชาชน นักคิดชาวอิตาลี่นาม อันโตนิโย กรัมชี (Antonio Gramsci) ได้พูดถึงแนวคิดเรื่องการช่วงชิงพื้นที่ทางความคิดว่า การช่วงชิงเพื่อยึดอำนาจรัฐอย่างเดียวไม่สามารถนำไปสู่ความสำเร็จที่ยั่งยืนได้ แม้ว่าจะได้อำนาจของรัฐมาแล้วก็ตาม ดังนั้นการช่วงชิงในอีกด้านหนึ่งคือเป้าหมายในการยึดความคิดและวัฒนธรรมของประชาชน หรือที่กรัมชีเรียกว่า war of position 

สงครามการช่วงชิงพื้นที่ทางความคิดอาจเทียบได้กับการเข้าไปยึดพื้นที่หรือช่องทางการสื่อสาร ใครก็ตามที่สามารถยึดครองช่องทางการสื่อสารได้ ก็จะสามารถปิดกั้นความคิดชุดอื่นๆ ได้เช่นกัน ตัวอย่างเช่น ในการรัฐประหาร สิ่งแรกที่คณะทหารที่ยึดอำนาจมักทำก่อนก็คือ การยึดสถานีและวิทยุโทรทัศน์ทุกแห่ง เพื่อเป็นช่องทางเผยแพร่ข่าวสารของตนสู่ประชาชนได้เพียงทางเดียว[6]

หากการสื่อสารเหล่านี้ถูกใช้โดยผู้มีอำนาจทางการเมือง แม้แต่สื่อบันเทิงที่มักถูกมองว่าเป็นเรื่องไร้สาระ อาจกลายมาเป็นอำนาจแห่งความไร้สาระที่สอดแทรกเนื้อหาอย่างมีเป้าหมาย เพื่อครอบงำความคิดของคนที่อยู่ใต้อำนาจนั้นได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับประเทศที่รัฐบาลสามารถควบคุมช่องทางการสื่อสารได้ทุกรูปแบบ

อ้างอิง

[1] ไทยรัฐออนไลน์. 'คสช.' จัดสร้างหนังสารคดี 7 ตอน เตรียมฉายจอแก้ว 25 ก.ค.: https://www.thairath.co.th/content/437010

[2] ไทยรัฐออนไลน์. ปรับโฉม 'รายการคืนความสุข' ให้ นายกฯ นั่งตอบปัญหาปชช.ประเดิม 15 เม.ย.: https://www.thairath.co.th/content/605869

[3] โพสต์ทูเดย์. นายกฯ ลดเวลา "คืนความสุข" เหลือ 20 นาที ถามไม่ดีจริงจะอยู่ได้ถึง 3 ปีเหรอ?: https://www.posttoday.com/politic/news/516758

[4] วอยซ์ทีวี. เพิ่มเวลา 'เดินหน้าประเทศไทย' เป็น 30 นาที ให้รองนายกฯแจง: https://www.voicetv.co.th/read/211767

กรุงเทพธุรกิจ. 'BNK48' เข้าพบ 'ประยุทธ์' ครั้งแรก ตัวใหญ่ใจดีกว่าที่คิด: http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/799757

[6] กาญจนา แก้วเทพ และสมสุข หินวิมาน. (2560). สายธารแห่งนักคิดทฤษฎีเศรษฐศาสตร์การเมืองกับสื่อสารศึกษา: น.181-182